Եռացած ջրի հետևանքով առաջացած այրվածքները դասակարգվում են որպես ջերմային, այսինքն. մարմնի վրա բարձր ջերմաստիճանի հեղուկների ներթափանցումից, գոլորշու կամ տաք առարկաների հետ շփումից առաջացած:
Հյուսվածքների վնասման 4 աստիճան կա ևդրանց հետևանքների ծանրությունը կախված է հեղուկի ջերմաստիճանից և մաշկի հետ շփման տևողությունից։ Վնասվածքների հետևանքները նվազագույնի հասցնելու համար դուք պետք է սովորեք, թե ինչպես ճիշտ ցուցաբերել առաջին օգնությունը տանը:
Տնային պայմաններում առաջին բուժօգնության տրամադրում
Եռացող ջրով այրում ստանալու դեպքում, շատ կարևոր է հնարավորինս շուտ արձագանքել։ Որպես կանոն, նման միջադեպերը միշտ լինում են հանկարծակի և ցավն ամեն վայրկյան ուժեղանում է։ Անհրաժեշտ է գնահատել այրվածքի տարածքը, եթե վնասված է մարմնի 10%-ից պակաս տարածք, ապա այն կարելի է համարել տեղային։ Այրված մակերեսը որոշելուն կարող է օգնել «ափի կանոնը»՝ ափի մակերեսը կազմում է մարմնի մակերեսի մոտ 1%։
Ձեռքի այրվածք
Եթե ձեռքերը ծածկված են եղել հագուստով, ապա այն պետք է անհապաղ հեռացնել, քանի որ գործվածքն ունի ջերմություն պահպանելու հատկություն։ Բայց եթե այրվածքն այնքան ուժեղ է, որ նյութը կպել է մաշկին, այն չի կարելի պոկել։ Եթե ձեռքին կան մատանիներ կամ թեւնոցներ, ապա դրանք նույնպես պետք է հանվեն։
Այնուհետև ձեռքը պետք է պահել հոսող սառը ջրի տակ կամ սառը ջրով տարայի մեջ: Հեղուկի ջերմաստիճանը պետք է լինի առնվազն 11-12 աստիճան Ցելսիուս, խստիվ արգելվում է նաև սառույց կիրառել, դրանից վնասված հյուսվածքներն էլ ավելի արագ կփլուզվեն։ Պրոցեդուրայի տեւողությունը պետք է լինի առնվազն 5 րոպե, միջինը 25-30։
Եթե տուժածի մոտ առկա է միայն մաշկի կարմրություն և այտուց, ապա անհրաժեշտ է կիրառել տեղային հակաայրուցքային միջոցներ։ Տնային բուժումը կարող է իրականացվել միայն 1-ին աստիճանի այկրվածքների դեպքում։
Բշտիկների կամ խոցերի առաջացման կամ մաշկի ածխացման դեպքում խոսքը 2-րդ և 3-րդ աստիճանի այրվածքների մասին է, վնասված տարածքը պետք է ծածկել ստերիլ վիրակապով և անհապաղ դիմել շտապ բժշկական օգնություն տրավմատոլոգիական կենտրոն կամ շտապբուժուգնություն, ինքնուրույն գնալով կամ կանչով:
Խստիվ արգելվում է կատարել հետևյալ գործողությունները.
- այրվածքի տեղը բուժել յոդով, փայլուն կանաչով (զելյոնկա), տարբեր յուղովերով, ֆերմենտացված կաթնամթերքով (օրինակ՝ տարածված կարծիք կա թթվասերի օգտակարության մասին);
- ծակել բշտիկները, երբ դրանք հայտնվում են;
- այրվածքը ծածկել գիպսով։
Այս մանիպուլյացիաները կհանգեցնեն տուժածի վիճակի վատթարացման։
Գլխի այրվածքների դեպքում
Հիմնական խնդիրը մաշկը սառեցնելն է։ Հնարավորության դեպքում դուք պետք է դա անեք սառը ցնցուղով կամ կիրառեք սառը կտորով կոմպրես: Կոմպրեսը պետք է պարբերաբար փոխել, որպեսզի այն չհասցնի տաքանալ մաշկի մակերեսից։
Դրանից հետո, երբ մաշկը պետք է մշակվի հակասեպտիկով, դա կկանխի վարակի ներթափանցումը:
Պետք է ուշադրություն դարձնել, թե ինչ հանգամանքներում է անձը ստացել նման կենցաղային վնասվածք։ Եթե վնասվածքը զուգակցվել է գլխին հարվածի հետ, ապա իմաստ ունի ստուգել՝ արդյոք տուժողը ուղեղի ցնցում ունի:
Լեզվի այրման դեպքում
Լեզուն այրելը տեղի է ունենում չափազանց տաք ըմպելիքներ խմելու ժամանակ։ Վիճակագրության համաձայն, երեխաների բերանի խոռոչը ավելի հաճախ է այրվում, քան մեծահասակներինը: Ցավոտ զգացողություններ առաջանում են լորձաթաղանթի վնասվածքի պատճառով:
Անհրաժեշտ է ձեռնարկվեն հետևյալ միջոցները
- մի քանի րոպե մանրակրկիտ ողողեք բերանը սառը հոսող ջրով;
- լեզուն մշակել հակասեպտիկներով՝ Միրամիստին, Խլոհեկսիդին, ֆուրացիլինի լուծույթով կամ երիցուկի թուրմով;
- այտուցի առաջացումը կանխելու համար լեզվին սառույցի կտոր դնել;
- ցավազրկող դեղեր ընդունել.
Հյուսվածքների բուժման հետագա ընթացքն արագացնելու համար խորհուրդ է տրվում ընդունել վիտամինա – հանքային համալիր կոմպլեքս, վիտամին Ե-ի բարձր պարունակությամբ։
Եթե լեզվի վրա բշտիկներ և խոցեր են հայտնվում, առաջին օգնություն ցուցաբերելիս անհրաժեշտ է դիմել վիրաբույժին՝ ներքին հետազոտության և հետագա բուժման համար ընթացքը որոշելու համար:
Առաջին օգնություն երեխաների այրվածքների դեպքում
Երեխաները այրվում են եռման ջրով ամենից հաճախ մեծահասակների անփութության և անզգուշության հետևանքով։ Երեխաների մաշկը հատկապես փափուկ և նուրբ է և առաջին աստիճանի այրվածքներ նրանք կարող են առաջանալ նույնիսկ 60-70℃ ջրի տաքության հետևանքով:
Երեխաների անատոմիաական և ֆիզիոլոգիական առանձնահատկությունների պատճառով նրանց էպիդերմիսը ջերմահաղորդականության ավելի մեծ աստիճան ունի։ Հետեւաբար, նրանք ավելի մեծ ռիսկային գոտում են այրվածքների և հիվանդության զարգացման դեպքում։
Սա այսպես կոչված մարդու կենսական օրգանների և համակարգերի գործունեության բարդ խախտման արդյունքն է, որն առաջացել է լայնածավալ այրվածքների հետևանքով։ Նորածինների համար մարմնի մակերեսի նույնիսկ 3%-ը համարվում է կրիտիկական:
Ինչպե՞ս ճիշտ օգնել երեխային:
Ծնողները պետք է գործեն հետևյալ հերթականությամբ.
- երեխային ազատել հագուստից;
- այրված հատվածները առնվազն 15 րոպե պահել հոսող սառը ջրի տակ;
- տալ ցավազրկող միջոցներ;
- առանց դիպչելու այրված տեղերին չորացնել այրվածքների կողքերը և ծածկել ստերիլ վիրակապով;
- շտապօգնություն կանչել։
Վերջին կետը պարտադիր է։ Տանը առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելուց հետո երեխային անպայման պետք է ցույց տալ բժշկին։ Ձեզ կարող է անհրաժեշտ լինել հիվանդանոցային բուժում: Այն ներառում է իր մեջ հակասեպտիկներով վերքերի մշակում և վիրակապել ։ Փոքր երեխաներին սովորաբար նշանակվում են հանգստացնող և ցավազրկողներ դեղամիջոցներ, առանձին դեպքերում հարկ է լինում քարացման դեմ ներարկում։
Արագացնում են բուժումը ֆիզիոթերապևտիկ պրոցեդուրաները, բուժումը ուլտրա-մանուշակագույն ճառագայթներով և մագնիսա-լազերային թերապիան։
Ինչ անել, եթե բշտիկներ հայտնվեն
Մաշկի վրա բշտիկների առաջացումը վկայում է 2-րդ աստիճանի այրվածքների մասին։ Սա խոսում է այն մասին, որ մաշկի մակերեսային շերտն ամբողջությամբ վնասվել է։ Բշտիկները կարող են առաջանալ այրվածքից մի քանի րոպեի ընթացքում կամ մի քանի ժամ հետո: Նրանց ներսում դեղնավուն հեղուկը բաղկացած է արյան պլազմայից։ Այն կատարում է պաշտպանիչ գործառույթներ և նպաստում է հյուսվածքների արագ վերականգնմանը:
Տնային պայմաններում թույլատրվում է միայն բշտիկների շուրջ մաշկի ինքնուրույն բուժում՝ հակասեպտիկ միջոցների օգնությամբ։ Չի կարելի բացել այդ գոյացությունները, դա կնպաստի է վարակի մաշկի խորը շերտերի ներթափանցմանը, օրինակ՝ ոսկեգույն ստաֆիլոկոկին։
Բշտիկները բացելու որոշումը պետք է կայացնի բժիշկը: Դա անհրաժեշտ է, եթե ներսում թարախ է ձևավորվել – այս իրավիճակը ազդանշան է տալիս, որ առողջացացման գործընթացը դադարել է և սկսվել է բորբոքային գործընթացը: Բշտիկի բացումը կատարվում է բուժական սենյակում, ստերիլ գործիքներով։ Վերքի մակերեսը բուժվում է հակասեպտիկներով: Բակտերիալ վարակը կանխելու համար բժիշկը կարող է հակաբիոտիկներ նշանակել:
Եռացած ջրով այրվածքների բուժման միջոցներ
Հակաայրուկային թերապիա իրականացնելու համար որևէ միջոց օգտագործելուց առաջ անհրաժեշտ է խորհրդակցել բժշկի հետ։
Ի՞նչ բժշկական միջոցներ կարելի է օգտագործել տնային պայմաններում այրված մաշկի բուժման համար:
Ահա որոշ տարբերակներ.
- Սփրեյ «Պանտենոլ». Դրա հիմնական ակտիվ բաղադրիչը դեքսպանթենոլն է, այն վերականգնում է բջջային նյութափոխանակությունը։ Դեղը կատարում է ցավազրկող, հակասեպտիկ և հակաբորբոքային գործառույթներ: Այն թույլատրվում է օգտագործել նաև հղիության ընթացքում: «Պանտենոլը» հասանելի է նաև քսուքի և կրեմի տեսքով, սակայն սփրեյը մնում է ամենահարմար ձևը։ Այն օգտագործելիս մաշկի հետ շփման ցավը նվազագույնի է հասցվում.
- Կրեմ «Բենտապեն +». Այն պարունակում է դեքսպանտենոլ և հակամանրէային նյութեր, զսպում է ցավի ավելացման պրոցեսներիի զարգացումը.
- Սփրեյ «Օզալոլ. Այն պարունակում է լայն սպեկտրի հակաբիոտիկ՝ լեվոմիտացին, անեստետիկ նյութեր, որոնք արագացնում են մաշկի հյոքւսվածքներ վերականգնումը։ Սփրեյն ունի արտահայտված ցավազրկող ազդեցություն;
- Քսուք «Ռադեվիտ». Նրա տարբերող առանձնահատկությունն այլ բուժիր միջոցներից այն է, որ խոնավեցնում է մաշկ, ունի A և E վիտամինների բարձր պարունակությունը:
Ժողովրդական միջոցներից այրվածքը բուժելու համար առաջարկվում է օգտագործել ալոեի թարմ հյութ կամ քերած հում կարտոֆիլ։
Նախազգուշական միջոցներ և կանխարգելում
Այրվածքների վնասվածքները կանխելու համար առաջարկվում են հետևյալ միջոցները.
- երեխաներին լողանալու ժամանակ մենակ մի թողեք լոգարանում;
- ուտելիք եփել միայն էլեկտրական կամ գազօջախի հեռավոր այրիչների (կամֆորա)վրա:
- Կաթսաների և թավաների բռնակները միշտ պետք է շրջված լինեն դեպի պատը.
- եռացող ջրով տարաները մի թողեք սեղանի և կամ այլ մակերեսների եզրին։ Սեղանը չպետք է ծածկված լինի հեշտությամբ սահող կտորով.
- կանոն դարձրեք սկզբում բացել սառը ջրի ծորակը, հետո միայն տաք ջրի ծորակը.
- երբեք սնունդ մի պատրաստեք՝ երեխային գրկած:
Այլ տեսակի այրվածքներից խուսափելու համար երեխաներին մենակ մի թողեք միացված էլեկտրական սարքերով սենյակում, դյուրավառ, հեշտ բռնկվող հեղուկները կամ լուցկին մի պահեք երեխաների համար մատչելի տեղում:
Ընտանիքի բոլոր անդամները պետք է իմանան մոտակա շտապ բժշկական օգնության բաժանմունքի (ՇՕԲ) ընթացիկ հեռախոսահամարը: Այն կարելի է գրել և տեղադրել տեսանելի տեղում՝ հրշեջ բաժնի և ոստիկանության հեռախոսահամարի հետ միասին։
Կազմվել է FIREMAN.CLUB ինտերնետ պորտալի նյութերի հիման վրա
